Skip to content

Sosyal medya, filtreler ve “selfie talk”

Sosyal medya, filtreler ve “selfie talk”

 

Ebeveynlerle çocuklar arasında ergenliğe geçiş ritüeli denebilecek bazı “konuşmalar” yapılır. Okulda karşılaşılan zorbalıkla nasıl başa çıkacağı veya cinsellik, rıza ve ergenlik gibi konular hakkında çocuğunuzla yaptığınız konuşmalar onun doğru kararlar vermesinde büyük rol oynar. Sosyal medya, sosyal medya filtreleri, fotoğraf filtreleri ve selfielerin gençlerin hayatında büyük yer kapladığı günümüzde, çocuğunuzun internette doğru şekilde vakit geçirmesine yardımcı olmak için bu konuşmalara ’selfie talk’ı da eklemek artık bir gereklilik haline geldi. O halde, haydi başlayalım. 

Sosyal medyanın sağlık üzerindeki etkisi

Gençlerin üçte birinden fazlasının günde en az 3 saatlerini sosyal medyada geçirdikleri düşünüldüğünde, sosyal medyanın hayatlarında hep olacağını söylemek yanlış olmaz. Sosyal medya bize arkadaşlarla bağlantıda kalma, anıları kaydetme, farklı kültürlerden insanları tanıma, hatta en yeni dans figürlerini öğrenme gibi konularda büyük fayda sağlıyor. 

Peki o zaman gençlerin sosyal medyada geçirdikleri zaman arttıkça, özgüven sorunu ve moral bozukluğu yaşama ve fiziksel olarak kendilerine güvenlerinin azalması olasılıkları neden artıyor? Son zamanlarda bilim insanları, gençlerin sosyal medya kullanımının hayatlarını olumlu mu, yoksa olumsuz mu etkileyeceğinin sosyal medyayı ne kadar değil nasıl kullandıklarına bağlı olduğunu düşünüyorlar. 

Başka insanlarla ilişki içinde olmak ve içerik paylaşmak insanlarla bağlantıda olduğumuzu hissetmemizi sağlayıp moralimizi yükseltebilir. Diğer yandan, sosyal medyada pasif olarak zaman geçirmek ise, kendimizi yalnız ve insanlardan kopuk hissetmemize neden olabilir. Sosyal medyanın olumsuz etkilerinden biri sosyal medyanın dış görünüşümüze odaklanmamıza ve belirli bir görünüşe sahip değilsek yeterince iyi görünmediğimizi düşünmemize neden olabilmesidir. Sosyal medyanın özgüven sorununa neden olan olumsuz tarafı ise kişinin beğeni ve yorumlarla onay beklentisi içinde olmasına ve kendisini başkalarıyla kıyaslamasına dayanıyor. Bunun nedeni ise internette gördüğümüz fotoğrafların çoğunun dijital hilelerle değiştirilmiş ve gerçekliği yansıtmıyor oluşu.  

Fotoğraf hileleri ve gerçeklik

Sosyal medyada başka insanların yaşamlarının sadece en heyecanlı anlarına dikkat etme eğilimimizin yanı sıra insanlar da çoğunlukla sadece ’en iyi’ hallerini paylaşırlar. Çocuğunuzun internet ortamında sürekli özenle tasarlanmış, rötuşlanmış ve filtrelenmiş görseller görmesi halinde, bu onun fiziksel özgüvenini olumsuz etkileyebilir. 

Her 5 genç kızdan 4'ünün kendi dış görünüşlerini sosyal medyadaki insanların dış görünüşleriyle kıyasladıklarını söylediği günümüzde, selfie paylaşmak bir eğlence olmaktan çıkıp ’kusursuz selfie’ yaratma zorunluluğuna dönüşmüş durumda. Son dönemlerde yaptığımız araştırmalar, genç kızların selfie paylaşırken, en iyi ’pozu’ seçmek için ortalama 14 selfie çektiğini gösteriyor. Ayrıca sosyal medya filtreleri cilt lekelerinin yok edilmesinden ten renginin değiştirilmesine, gözlerin renklendirilmesinden kirpiklerin uzatılmasına kadar fotoğrafların üstünde pek çok oynama yapılmasına da olanak sağlıyor.

Selfie çekmek veya filtre kullanmak yaratıcılık ve kendini ifade aracı olarak değerlendirilebilir. Ancak bu yola, toplumun güzellik standartlarına ve sosyal medya güzellik algısına uymak veya çocuğunuz değişiklik yapılmamış fotoğraf paylaşacak kadar kendine güvenmediği için  başvurulması bir sorunun işaretçisi olabilir. Gerçek şu ki, bugün genç kızların dörtte biri fotoğraf düzenleme araçları olmadan yeterince iyi görünmediklerini düşünüyorlar. Bu nedenle bir “selfie talk” yapmanın tam zamanı olduğunu düşünüyoruz.  

“Selfie talk” nasıl yapılmalı

Çocuğunuza aşağıdaki konu başlıklarını öğreterek onların sosyal medyayı doğru kullanma bilinci edinmelerine ve kendilerine olan güvenlerini ve sağlıklarını geliştirmelerine yardımcı olabilirsiniz:  

  • 1

    Dijital fotoğraf hilelerini anlama

     İnsanların fotoğraf düzenlemek için kullandıkları teknikler ve araçlar hakkında konuşun ve birlikte bunların bir listesini yapın. Kısa filmimiz ‘Selfie’, ’kusursuz Instagram fotoğrafının’ ardında yatan poz, kamera açıları, özel ışıklandırma, makyaj ve filtreler gibi teknikleri görmenize yardımcı olur. 

  • 2

    Kıyaslama tuzağından uzak durma 

    Çocuğunuza sosyal medyada gezinirken gördüğü fotoğrafların, insanların en parlak anlarının özenle yaratılmış yansımaları olduğunu hatırlatın. Çocuğunuzla sosyal medyada gördüğü görsellerin kendisini kıyaslamak için doğru hedef olup olmadığını tartışarak (tabi ki değiller) onun sosyal medya ile pozitif bir ilişki kurmasına, sosyal medyanın olumsuz etkilerini anlamasına yardımcı olun. Çocuğunuz ergense, ona sosyal medya, beden algısı bozukluğu ve kendini kıyaslama konularını işleyen altı bölümlük “Girls Room” dizisini izlemesini önerin.

  • 3

    Sosyal medyadaki ’sosyal’in yeniden öne çıkarılması

    Sosyal medyayı insanlarla aktif olarak bağlantı kurma ve etkileşime geçme amacıyla kullanmanın yolları hakkında karşılıklı konuşun. Kendisini kötü hissetmesine neden olan hesapları takibi bırakmasını veya Instagram gibi uygulamalarda ’gizle’ özelliğini kullanmasını söyleyin.

  • 4

    Çeşitli ve gerçek içerik oluşturma

    Kendisi ve başkaları için daha neşeli, çeşitli ve pozitif bir internet alanı oluşturmanın yollarını onlarla tartışın. Sosyal medyada geçirdikleri zamanın büyük kısmını kendi ilgi alanları ve arkadaşlarıyla gerçekleştirdikleri etkinlikleri yansıtan içerikler (elbette dijital hileler kullanmadan) paylaşmaya ayırmak için neler yapabilecekleri hakkında konuşun. 

  • 5

    Reklamları fark etme

    Sosyal medyada influencer olarak tabir edilen figürlerin popülaritesi arttıkça neyin reklam olup neyin olmadığını ayırt etmek zorlaşabilir. 

  • 6

    Siber zorbalıkla mücadele etme

    Çocuğunuzun siber zorbalıkla başa çıkmak için neler yapabileceğini içeren bir plan hazırlayın.

  • 7

    Oturumu kapatıp ara verme

    Gençlerin sosyal medya ile olan ilişkisi söz konusu olduğunda, bunaldıkları veya bundan zevk almamaya başladıkları zaman onları ara vermeye teşvik etmeniz gerekebilir. Ekran başında geçirdikleri süreye sınır koyup yürüyüşe çıkmaları, bir arkadaşlarını aramaları veya ekran dışında yaratıcı şeyler yapmaları konusunda onları yüreklendirebilirsiniz. 

  • 8

    Pozitif bir akış oluşturma

    Kendilerini kötü hissetmelerine neden olan hesapları takibi bırakmalarını veya o hesaplardan gelen paylaşımları görmemek için ’gizle’ özelliğini kullanmalarını ve kendi sosyal medya hesaplarını kendilerine ait ve keyif aldıkları bir ortama dönüştürmelerini söyleyin.

References

  • Scott, H., Biello, S.M., & Woods, H.C. (2019).  Social media use and adolescent sleep patterns
  • Clement, J. (2020). Number of global social network users 2017-2025. Statistica. 
  • Kelly, Y., Zilanawala, A., Booker, C., & Sacker, A. (2018). Social media use and adolescent mental health
  • Tiggemann, M. & Slater, A. (2017). Facebook and body image concern in adolescent girls: International Journal of Eating Disorders.
  • Holland, G. & Tiggemann, M. (2016). A systematic review of the impact of the use of social networking sites on body image and disordered eating outcomes
  • Gerson, J., Pagnol, A.C., & Corr, P.J. (2017). Passive and Active Facebook Use Measure (PAUM): Validation and relationship to the Reinforcement Sensitivity Theory.
  • Thorisdottir, I.E., Sigurvinsdottir, R., Asgeirsdottir, B.B., Allegrante, J.P., & Sigdusdottir, I.D. (2019). Active and Passive Social Media Use and Symptoms of Anxiety and Depressed Mood Among Icelandic Adolescents. 
  • Cohen, R., Newton-John, T., & Slater, A. (2019). ‘Selfie’-objectification: The role of selfies in self-objectification and disordered eating in young women. 
  • Fardouly, J., Diedrichs, P.C.,  Vartanian, L., &. Halliwell, E.  (2015). Social Comparisons on Social Media: The Impact of Facebook on Young Women’s Body Image Concerns and Mood.