Οι γυναίκες στα μουσικά βίντεο: δώστε τέλος στα γυναικεία στερεότυπα

Τα μουσικά βίντεο αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο τις γυναίκες ως σεξουαλικά αντικείμενα, σύμφωνα με τις έρευνες φορέων όπως η Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση (American Psychological Association) και το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου. Γι’ αυτό συγκεντρώσαμε μια λίστα ελέγχου με δράσεις που σας βοηθούν να ξεκινήσετε μια συζήτηση με το παιδί σας σχετικά με την απεικόνιση των γυναικών στα μουσικά βίντεο Αμερικανική Ψυχολογική Ένωσηmerican (PDF 802KB)🔗 και το Υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου. Γι’ αυτό συγκεντρώσαμε μια λίστα ελέγχου με δράσεις που σας βοηθούν να ξεκινήσετε μια συζήτηση με το παιδί σας σχετικά με την απεικόνιση των γυναικών στα μουσικά βίντεο

Η αντιμετώπιση των γυναικών ως αντικείμενα στα μουσικά βίντεο

Όποιο μουσικό κανάλι και να διαλέξετε, είναι πιθανό να δείτε γυναίκες που τραγουδούν προκλητικούς στίχους, φορώντας ελάχιστα ρούχα και υπερβολικό μακιγιάζ. Κυριαρχούν επίσης κοντινά πλάνα με σουφρωμένα χείλη, οπίσθια και ντεκολτέ που κινούνται σαγηνευτικά, γυμνούς και γυμνασμένους κοιλιακούς, ενισχύοντας την ιδέα ότι οι γυναίκες πρέπει να έχουν μια συγκεκριμένη εμφάνιση – και συμπεριφορά – για να είναι ελκυστικές.

«Η κόρη μου βλέπει διάφορα στην τηλεόραση και πιστεύει ότι πρέπει να έχει αυτή την εμφάνιση», λέει η Ιωάννα, μια μητέρα που μίλησε σε μια πρόσφατη έρευνα του Υπουργείου Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείουome (PDF) (1.6MB)🔗 με θέμα τη σεξουαλικοποίηση της παιδικής ηλικίας. «Στην περίπτωσή της, η επιρροή προέρχεται από τα μουσικά βίντεο – οι γυναίκες εκεί είναι μισόγυμνες – πρέπει στ’ αλήθεια να είναι έτσι για να πουλήσουν ένα τραγούδι;»

Αν παρακολουθήσατε κάποια μουσικά βίντεο πρόσφατα, μπορεί να νιώσατε το ίδιο, αλλά αυτά τα βίντεο αποτελούν όλο και μεγαλύτερο μέρος της ζωής των νέων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έρευνας του Υπουργείου Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, το 2002 οι νέοι παρακολουθούσαν μουσικά βίντεο για εννέα ώρες κάθε εβδομάδα. Μέχρι το 2010, η αντίστοιχη εκτίμηση αυξήθηκε κατακόρυφα, φτάνοντας τις δυόμισι ώρες κάθε μέρα. 

Στο μεταξύ, η έρευνα του κυβερνητικού οργανισμού Ofcom (2012) για τα μέσα ενημέρωσης🔗 και τα παιδιά ανέφερε ότι το 40% των παιδιών ηλικίας 12-15 ετών παρακολουθούν ή μεταφορτώνουν μουσικά βίντεο κάθε εβδομάδα, ενώ έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτά μέσω κινητών συσκευών.

Ο αρνητικός αντίκτυπος των μουσικών βίντεο στην αυτοεκτίμηση των κοριτσιών

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Ryerson του Τορόντο εξέτασαν τον αντίκτυπό τους σε νέες γυναίκες, ζητώντας τους να παρακολουθήσουν πέντε δημοφιλή μουσικά βίντεο στα οποία πρωταγωνιστούσε μια στερεοτυπικά «τέλεια εμφανισιακά» γυναίκα. Οι συμμετέχουσες παρακολούθησαν τα βίντεο μαζί με διαφημίσεις, σε μια προσπάθεια να προσομοιωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η πραγματικότητα.

Η μελέτη χωρίστηκε σε τρεις ομάδες, καθεμία από τις οποίες παρακολούθησε διαφορετικά είδη διαφημίσεων ανάμεσα στα βίντεο. Η πρώτη ομάδα παρακολούθησε κανονικές διαφημίσεις, η δεύτερη διαφημίσεις στις οποίες δεν συμμετείχαν άτομα και η τρίτη τις διαφημίσεις «Evolution» του Dove, οι οποίες δημιουργήθηκαν για να αντιμετωπίσουν το θέμα της αυτοπεποίθησης σχετικά με το σώμα.

Το αποτέλεσμα; Σε σύγκριση με την προβολή κανονικών τηλεοπτικών προγραμμάτων, τα μουσικά βίντεο μείωσαν σημαντικά την ικανοποίηση των νεαρών γυναικών από την εμφάνισή τους – αλλά το φαινόμενο αντιστράφηκε όταν παρακολούθησαν τη διαφήμιση Evolution. Ενισχύοντας τη γνώση των κοριτσιών σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης και την ενημέρωσή τους για τον χειρισμό των εικόνων, φαίνεται ότι είναι δυνατό να αντισταθμιστεί η ζημιά σε ένα ποσοστό.

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανησυχούσε τόσο πολύ για τον αντίκτυπο των μουσικών βίντεο στην αυτοπεποίθηση των κοριτσιών σχετικά με το σώμα τους που ανέθεσε στο Υπουργείο Εσωτερικών την έρευνα στην οποία συμμετείχε η Ιωάννα. «Η έρευνα για τη σεξουαλικοποίηση των νέων» συνέστησε την επιβολή περιορισμών ηλικίας για την παρακολούθηση μουσικών βίντεο και παρείχε κατευθύνσεις στα κανάλια σχετικά με τις ώρες προβολής - αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της λύσης.

Βοηθήστε τα παιδιά σας να αντιμετωπίσουν έξυπνα τα γυναικεία στερεότυπα

Ο συνεχής έλεγχος των προγραμμάτων που παρακολουθούν οι νέοι δεν είναι μια ρεαλιστική λύση. Η εποχή που «καταναλώναμε» τις τελευταίες επιτυχίες ακούγοντας το «Top 40» στο ραδιόφωνο ή παρακολουθώντας ένα δίωρο τηλεοπτικό αφιέρωμα το πρωινό του Σαββάτου έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Οι σημερινοί νέοι μπορούν να ακούσουν μουσική και να παρακολουθήσουν βίντεο 24 ώρες το 24ωρο μέσω της πρόσβασης σε πολλές συσκευές και πλατφόρμες.

Αντί να προσπαθείτε να περιορίσετε την πρόσβαση του παιδιού σας σε αυτά, βοηθήστε το να ενημερωθεί και να καταλάβει τι συμβαίνει με τα μυστικά βίντεο, για να μπορεί να φερθεί έξυπνα και να διαφυλάξει την αυτοπεποίθησή του σχετικά με το σώμα. Τονίστε επίσης τα θετικά σημεία των μουσικών βίντεο. Υπάρχουν και μουσικά βίντεο που δεν μειώνουν την αυτοεκτίμηση, ενώ το ενδιαφέρον των νέων για το τραγούδι ή τον χορό μπορεί να τους ωφελήσει σε σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό επίπεδο.

Φροντίσαμε να αλλάξουμε τα ονόματα των ανθρώπων που μοιράζονται τις ιστορίες τους σε αυτές τις σελίδες, για να προστατέψουμε την ιδιωτικότητά τους, αλλά οι ιστορίες τους είναι αυθεντικές.