Wat is cyberpesten en hoe kun je het voorkomen?
Nu digitale media zo’n groot onderdeel is van het leven, is imago belangrijker dan ooit, zeker voor jonge mensen. Een groot deel van hun leven speelt zich online af en dus ook het laten zien wie en wat je bent. De altijd aanwezige smartphone met filters en bewerkingen voor hun selfies, maken het eenvoudig om je imago mooi op te poetsen
Cyberpesten op social media
'Cyberpesten' wordt gedefinieerd als het kwaadwillig gebruik van internettechnologie en social-mediaplatformen. Een onderzoek van de Britse Anti-Bullying Alliance laat zien dat bijna de helft (45%) van alle ouders zich zorgen maakt dat hun kind online wordt gepest.
En dat is niet zonder reden – uit onderzoek blijkt namelijk dat de helft van alle tieners weleens last heeft gehad van cyberpesten. Net als bij direct, face-to-face pesten, schamen de slachtoffers zich, waardoor ze het vaak niet aan hun ouders vertellen.
'Pesten is van alle tijden,' zegt Lisa Lister, welzijnsexpert, oprichtster van sassology.com en lid van de Dove Self-Esteem Project Advisory Board. 'Maar de jongeren van tegenwoordig hebben totaal nieuwe wegen en manieren om te pesten.'
De gevolgen van cyberpesten
Een van de grootste verschillen tussen gewoon pesten en cyberpesten, is dat slachtoffers van cyberpesten zich nergens kunnen verstoppen. Hierdoor heeft cyberpesten vaak nog meer impact.
Als je zelf ooit gepest bent, weet je hoe vreselijk het kan zijn. Naast de fysieke en emotionele pijn van het pesten zelf is er ook de constante dreiging van de volgende 'aanval'. De gevolgen voor je zelfvertrouwen en zelfbeeld zijn ernstig en hebben veel invloed op je denken en doen.
Normaal gesproken gebruiken kinderen hun slaapkamer als veilige plek om zich terug te trekken, maar tegenwoordig kunnen ze ook hier nog gepest worden – via WhatsApp, emails, sociale media en vernederende YouTube-video's.Een van de grootste verschillen tussen gewoon pesten en cyberpesten, is dat slachtoffers van cyberpesten zich nergens kunnen verstoppen. Hierdoor heeft cyberpesten vaak nog meer impact.
Inzicht in cyberpesten
Een ander groot verschil is dat een cyberpester anoniem kan blijven doordat hij zich achter een computerscherm kan verbergen. Hierdoor is het pestgedrag vaak veel extremer dan bij face-to-face pesten.
Op internet voelen mensen zich vaak vrijer om zich op een bepaalde manier te gedragen en doen ze dingen die ze in het echte leven nooit zouden doen. Dit gebrek aan remming ontstaat omdat de pestkop meestal niet ziet wat de reactie is en niet direct de confrontatie hoeft aan te gaan, durven ze veel verder te gaan dan normaal.
Omdat cyberpesten op internet plaatsvindt, kan iedereen die online is meepesten en is het veel moeilijker een halt toe te roepen. Een slechte of kwetsende foto, die misschien zelfs bewerkt is, kan eindeloos worden gedeeld op social media en websites.
De impact van cyberpesten op slachtoffers
Het is dus niet verrassend dat cyberpesten zoveel impact kan hebben op jonge mensen en zelfs kan leiden tot depressies, verslaving en, in sommige tragische gevallen, tot zelfmoord.
Als volwassene moet je je bewust zijn van de specifieke gevaren van online pesten en het risico dat kinderen online gepest worden. Lees onze adviezen hieronder om op de hoogte te blijven en te helpen om pesten te voorkomen of te stoppen.
Verschillende vormen van cyberpesten
Een cyberpestkop kan op internet volledig anoniem het leven van andere mensen zuur maken:
'Ben ik mooi?'-video's: meisjes die gepest worden of onzeker zijn over hun uiterlijk zetten vaak 'Ben ik mooi of lelijk?'-foto's en video's op internet, vaak met hartverscheurende teksten zoals: 'Mensen zeggen steeds dat ik lelijk ben en ik wil het weten – ben ik echt lelijk?' De reacties op deze video's kunnen verschrikkelijk pijnlijk en kwetsend zijn en aanleiding geven tot een spoor van online pesterijen.
Trolling: een 'troll' is iemand die andere mensen op internet met opzet van streek maakt en zoveel mogelijk probeert te provoceren. Sommige tieners worden achtervolgd door 'trollen', die hen genadeloos blijven pesten. Mikpunten van de pesterijen zijn gevoelige onderwerpen zoals hun uiterlijk, of de trolls blijven herhalen hoeveel iedereen hen haat. De pestkoppen zijn zelf vaak ook tieners.
Parasietporno: dit gebeurt wanneer suggestieve of seksueel getinte foto's of video's die jongeren op social-mediasites plaatsen of delen in een privéchat, soms geüpload worden naar andere, openbare websites.
Het gesprek aangaan over cyberpesten
Leg kinderen uit wat cyberpesten precies is en waarom het fout is. Moedig hen aan om met je te praten als het hun overkomt, of als iemand die ze kenen gepest wordt
Ga offline
Zoals met al het online gevaar, kun je het risico dat het een kind overkomt, verminderen door ervoor te zorgen dat hij ook offline een sociaal leven heeft. Sta erop dat hij niet altijd online is, bijvoorbeeld tijdens het eten. Op deze manier creëer je een soort rustmoment en geef je kinderen de mogelijkheid om afstand te nemen van problemen waar zij op internet mee te maken hebben En je moet zelf natuurlijk het goede voorbeeld geven – en niet te afhankelijk zijn van je digitale apparaten
Moedig kinderen aan om vrienden en vriendinnen ook thuis uit te nodigen
Als een kind goede en positieve ervaringen opdoet in het echte leven, kan hij negatieve ervaringen met de digitale wereld beter in perspectief plaatsen
Leer je kind hoe belangrijk het is om te vertrouwen op je gevoel of instinct
Als een kind zich niet fijn voelt door iets wat online tegen hem is gezegd, vertel hem dan dat je je gevoel serieus moet nemen en dat het daarom belangrijk is om te bespreken met jou of een ander vertrouwenspersoon
Lees ons artikel Veiligheid op het internet:
Lees ons artikel 'Veiligheid op het internet: de effecten van sociale media op jonge mensen' en verdiep jezelf in social media. Deze kennis kan je helpen op het moment dat je eigen kind of een kind in je omgeving vervelende ervaringen opdoet